اصطلاح دیسک به بالشتک‌های اسفنجی که بین استخوان‌های ستون فقرات (مهره ها) قرار گرفته‌اند اطلاق می‌شود. دیسک موجب ثابت نگه داشتن و هم چنین چرخش محوری مهره‌ها می‌شود.
دیسک‌ها از دو قسمت تشکیل شده است:
- پوسته‌ی خارجی که الاستیک می‌باشد
- ماده‌ی ژله‌ای داخلی
پوسته خارجی ماده‌ی ژله‌ای در هسته دیسک را احاطه کرده است.
دیسک خفیف کمر یکی از شایعترین دلایل ایجاد درد در ناحیه کمر و گردن می‌باشد. این بیماری به دلیل ساییدگی و یا پارگی دیسک ستون فقرات رخ می‌دهد. گاهی اوقات این بیماری موجب ضعف، بی‌حسی، درد شدید در بازو و یا پاها می‌شود. این بیماری ممکن است به صورت مزمن ادامه داشته باشد و در دوره‌های میزان درد شدیدتر شود.
علت دیسک کمر خفیف
1. افزایش سن
تغییر در ناحیه دیسک در طول زندگی به مرور اتفاق می‌افتد زیرا بافت همبند موجود در این قسمت با افزایش سن دچار تغییراتی می شود، به طور کلی ساختار ستون فقرات جهت مقابله با بارهای فیزیکی که هر روز به این ناحیه وارد می‌شود سازگاری‌هایی پیدا می‌نمایند اما گاهی اوقات با تخریب همراه است. این تخریب در تصاویر اشعه ایکس حتی در افرادی که هیچ گونه کمردردی ندارند دیده می‌شود.
تغییراتی که در دیسک با افزایش سن ایجاد می‌شود:
- برآمدگی دیسک
- باریک شدن فضای بین دیسک
- کم آبی دیسک
2. فشار و یا ضربه‌های ناگهانی
دیسک‌ها قادرند فشار زیادی را بدون هیچ گونه مشکل خاصی تحمل نمایند اما در برخی موارد مواقع ممکن است تحت فشارهای خاص دچار کشیدگی و تحریک پوسته بیرونی شوند. گاهی به دلیل فشار وارده قسمت‌های داخلی دیسک به بیرون رانده می‌شود.
علائم دیسک کمر خفیف
علائم دیسک کمر خفیف با توجه به محل آن ممکن است متفاوت باشد اما برخی از شایعترین علائمی که در هنگام دیسک کمر خفیف ممکن است اتفاق بیفتد عبارت است از:
- کمردرد
- افزایش شدت کمردرد در هنگام خم شدن و یا نشستن به مدت طولانی
- افزایش کمر درد در هنگام سرفه، عطسه و خنده
- احساس درد، بی‌حسی و یا سوزن سوزن شدن بازوها و یا پاها (این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که دیسک منجر به تحریک اعصاب مجاور شده باشد)
مبیشتر بخوانید: علائم دیسک کمر
❌عوامل خطر دیسک خفیف❌
- افزایش وزن و چاقی
- عدم تناسب اندام (چاقی دور شکم)
- سیگار کشیدن
- بالا رفتن سن
- وضعیت بدنی ضعیف
- بیماری دیابت
- بلند کردن بارهای سنگین
دیسک کمر خفیف چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
- کشیدگی و رگ به رگ شدن دیسک
اگر میزان فشار به دیسک بیشتر از حد تحمل آن باشد می‌تواند باعث التهاب و تحریک آن شود.
- بیماری دژنراتیو دیسک
دیسک‌ها در زمان کودکی هیدراته و مرطوب می‌باشند اما با افزایش سن میزان رطوبت آن کاهش می‌یابد، این امر منجر به نازک و سخت شدن دیسک می‌شود. این فرآیند طبیعی که با افزایش سن ایجاد می‌شود منجر به اصطکاک بین استخوان‌های ستون مهره‌ها و بیرون زدگی در اطراف دیسک می‌شود که به آن خارهای استخوانی نیز گفته می شود.
در اکثر افراد این تغییرات مشکل خاصی را ایجاد نمی‌کند اما در برخی دیگر منجر به دردهای مزمن می‌شود که با نشستن و یا انجام فعالیت به مدت طولانی افزایش می‌یابد.
- بیرون زدن دیسک
زمانی که یک قسمت کوچک در پوسته سخت بیرون دیسک ضعیف می‌شود، محتوای ژله مانند آن به سمت بیرون می‌آید، تماس این مواد با ساختارهای مجاور مانند اعصاب نخاع می‌تواند منجر به درد و یا تغییر عملکرد عصبی آن شود.
تشخیص دیسک کمر خفیف
- بررسی سوابق پزشکی
- معاینه فیزیکی برای بررسی درگیری عصبی نخاعی
- بررسی توسط تصاویر اشعه ایکس مانند رادیوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی
درمان دیسک کمر خفیف
مانند رگ به رگ شدن که در تمام بافت‌های نرم بدن ممکن است رخ دهد و به مرور بهبود می‌یابند، دیسک کمر خفیف نیز در اکثر موارد بدون اینکه نیاز به درمان خاصی باشد با استراحت و به مرور زمان بهبود می‌یابد.
با توجه به میزان درد گاهی اوقات لازم است که چند روزی را به طور کامل استراحت نمائید و در برخی موارد با محدود کردن فعالیت‌های روزمره‌ی خود می‌توانید به بهبودی نسبی دست یابید.
درمان‌های خانگی که در این مرحله می‌توانید استفاده نماسد عبارت است از:
- کمپرس آب گرم
- تمرینات فیزیوتراپی
- ماساژ درمانی
- مصرف داروهای ضد التهابی
- مصرف داروهای ضد درد
در صورتی که میزان درد حاصل از دیسک کمر خفیف با این درمان‌ها التیام پیدا نکرد گاهی اوقات نیاز به تزریق استروئیدهای ضدالتهابی در ناحیه اعصاب نخاعی آسیب دیده می‌باشد.
صحبت های دکتر اشکان خواجو درباره روش های درمان دیسک کمر:
