در میان مهره‌های ستون فقرات ماده‌ای ژله مانند وجود دارد که به آن نوکلئوس پالپوزوس می‌گویند. نوکلئوس پالپوزوس در واقع مانند یک ضربه گیر عمل می‌نماید و از وارد آمدن آسیب‌های جدی به ستون فقرات جلوگیری می‌نماید.
اگر مقداری از این هسته‌ی نرم و ژله‌ای از دیسک بیرون بزند به آن بیرون زدگی دیسک می‌گویند، در مواردی که مقدار بیشتری از ماده‌ی بین مهرهای از فضای بین مهرهای خارج شود به آن پاره شدن دیسک می‌گویند.
انواع مختلف بیرون زدگی دیسک کمر
- برجستگی دیسک کمر: قسمتی از دیسک از فضای دیسک خارج می‌شود اما اتصال آن با دیسک همچنان حفظ می‌شود.
- اکستروژن دیسک: میزان مواد بیشتری از دیسک به فضای بین مهرهای وارد می‌شود، این نوع دیسک می‌تواند منجر به تحریک و فشرده سازی اعصاب شده و مجموعه‌ای از علائم شدید و دردناک را ایجاد نماید.
- بیرون زدگی مرکزی دیسک کمر: نفوذ محتویات دیسک به داخل کانال نخاع که ممکن است موجب فشار به نخاع شود.
- بیرون زدگی فورامینال دیسک کمر: در بین مهرهها فضایی وجود دارد که ریشه‌های عصبی از طریق آن از نخاع منشعب شده و به خارج از مهرهها راه می‌یابد، زمانی که دیسک به سمت این حفره نفوذ نماید بیرون زدگی فورامینال اتفاق می‌افتد.
- بیرون زدگی پاراسنترال دیسک کمر: شایع‌ترین نوع بیرون زدگی دیسک کمر می‌باشد که به فضای بین کانال مرکزی نخاع و فورامن راه می‌یابد.
علائم بیرون زدگی دیسک کمر
با توجه به شدت بیماری ممکن است علائم متفاوتی در افراد مختلف ایجاد شود. گاهی اوقات این بیماری بسیار دردناک می‌باشد به طوری که بیمار از انجام فعالیت‌های روزمره‌ی خود عاجز می‌شود و در مواردی نیز هیچ گونه دردی برای بیمار ایجاد نمی‌شود و فقط با روش‌های تشخیصی مانند ام آر آی در بیماران تشخیص داده می‌شود.
- اولین علامت بیرون زدگی دیسک کمر درد در ستون فقرات می‌باشد، شروع این درد معمولاً به دنبال تحریک، تنش و یا یک ضربه به ستون فقرات می‌باشد.
- سوزش در کمر که ممکن است به سمت اندام تحتانی (از باسن به سمت پاها) نیز گسترش بیابد.
- در موارد شدیدتر بیماری ممکن است موجب بی‌حسی، ضعف و اختلال در عملکرد اندام تحتانی و فوقانی شود. با توجه به اینکه بیرون زدگی دیسک در کدام مهره رخ داده است ممکن است دست ها و یا پاهای شما بی‌حس شوند.
روش های تشخیص بیرون زدگی دیسک کمر
در ابتدا با شرح حال بالینی و تاریخچه‌ای از زمان و دلیل شروع شدن دردهای کمر پزشک این بیماری را تشخیص می‌دهد و سپس در مراحله‌ی بعدی با معاینه‌ی فیزیکی میزان درد را بررسی می‌نماید و در نهایت با کمک تصویربرداری ام آر آی تشخیص دقیقی از مکان و شدت بیماری خواهد داشت.
عوامل خطر بیرون زدگی دیسک کمر
2 درصد از افراد در طی زندگی خود ممکن است دچار بیرون زدگی دیسک کمر شوند، این اختلال در بین افراد 30 تا 50 ساله بیشتر رخ می‌دهد.
برخی از عواملی که منجر می‌شود شما بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل باشید عبارت است از:
- افرادی که شغل آنها با بلند کردن اجسام و وزنه‌های سنگین در ارتباط است.
- جنسیت مرد
- بازیکنان حرفه‌ای ورزش‌های مانند گلف، تنیس و … که با پیچش‌های ناگهانی در کمر مواجه هستند.
درمان بیرون زدگی دیسک کمر
درمان بیرون زدگی دیسک کمر ابتدا باید با راهکارهای درمانی ساده آغاز شود و در صورت عدم درمان مداخلات پیشرفته‌ی پزشکی مانند جراحی پیشنهاد می‌شود اما در اکثر موارد بیماران با درمان‌های اولیه بهبود یافته و احتیاجی به درمان جراحی نمی‌باشد.
✅ درمان‌های اولیه جهت بیرون زدگی دیسک کمر
- اصلاح فعالیت‌های روزانه: استراحت بیشتر، تحرک کمتر، عدم انجام فعالیت‌های سخت، بلند نکردن اجسام سنگین و ….
- استفاده از کمپرس آب گرم به منظور تسکین درد
- مصرف داروهای ضدالتهابی
- تزریق اپیدورال
- استفاده از ژل و یا پمادهای موضعی
- فیزیوتراپی و انجام حرکات اصلاحی جهت بهبود دیسک کمر با کمک و راهنمایی متخصص فیزیوتراپ
فیلم واقعی اتاق عمل در رفتگی مهره کمر:
✅ درمان جراحی جهت بیرون زدگی دیسک کمر
در اکثر موارد با درمان‌هایی که ذکر کردیم بیرون زدگی دیسک کمر در 6 تا 8 هفته بهبود می‌یابد اما در صورتی که بهبودی حاصل نشود و بیمار قادر به انجام فعالیت‌های روزمره‌ی خود نباشد درمان‌های جراحی که شامل برداشتن قسمت بیرون زده‌ی دیسک می‌باشد توصیه می شود.
کلیک کنید: بهترین جراح دیسک کمر در تهران با صد ها عمل موفق
پیشگیری از بیرون زدگی دیسک کمر
- از چرخش، خم شدن و هر گونه فشار ناگهانی به ستون فقرات جلوگیری نمائید.
- ورزش‌هایی مانند یوگا، شنا و سایر تمرینات ورزشی که عضلات کمر را تقویت نماید می‌تواند موجب پیشگیری از آسیب‌های شدید در هنگام ضربات ناگهانی شود.
بیرون زدگی دیسک کمر شکل خفیف پارگی دیسک کمر می‌باشد
